Rửa tiền là gì? Tội phạm sử dụng hình thức nào để rửa tiền? Những ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế xã hội? Đây là vấn đề quan tâm của nhiều bạn đọc.
Rửa tiền là gì?
Rửa tiền là cho tiền vào trong máy giặt, chậu nước để làm sạch? Tất nhiên là không phải. Vậy rửa tiền là gì? Rửa tiền là hành động, hành vi của một cá nhân, tập thể hay tổ chức nào đó nhằm hợp pháp hóa nguồn tiền, tài sản do phạm tội mà có. Trong tiếng anh, rửa tiền được gọi là money laundering.
Theo quy định của Luật Phòng chống rửa tiền năm 2012, tại khoản 1, Điều 4, các hành vi rửa tiền bao gồm:
- Trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào giao dịch tài chính, ngân hàng nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của nguồn tiền đó.
- Sử dụng tiền do phạm tội hoặc có cơ sở nhận biết người khác phạm tội mà vẫn kinh doanh bình thường.
- Che giấu, bao che thông tin về bản chất, nguồn gốc thật sự của khoản tiền. Trường hợp cản trở việc xác minh khi khai thông tin giả,… cũng được tính là rửa tiền.
- Thực hiện các hành vi với khoản tiền, tài sản có được do phạm tội.
Vốn dĩ, cơ quan thi hành pháp luật đã thiết lập hệ thống vô cùng phức tạp để phát hiện ra các giao dịch rửa tiền. Nhiều quốc gia còn thiết lập tổ chức mang tính quốc tế. Trong trường hợp xảy ra vấn đề vượt quá phạm vi biên giới sẽ hỗ trợ nhau.
Theo quy phạm pháp luật của nhiều nước trên thế giới, rửa tiền cũng được kết hợp với các hình thức phạm tội tài chính và kinh doanh. Đôi khi, rửa tiền cũng gắn với chứng khoán, thẻ tín dụng, tiền giấy, tiền mã hóa hoặc tài trợ khủng bố,… Một số quốc gia khác thậm chí còn xem việc che giấu nguồn tiền cũng là rửa tiền.
Tội phạm rửa tiền bằng hình thức nào?
Sau định nghĩa, quy định về rửa tiền, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các hình thức rửa tiền phổ biến hiện nay.
Rửa tiền giao dịch truyền thống đổi tiền mặt
Có thể nói rằng đây là kiểu rửa tiền truyền thống nhất. Tuy nhiên, hình thức này cũng được các đối tượng phạm tội sử dụng nhiều nhất. Đối tượng phạm tội sẽ đổi đồng tiền nước này sang nước khác. Chẳng hạn như USD sang đồng Euro.
Tuy nhiên hình thức này dễ bị phát hiện bởi các cơ quan điều tra.
Rửa tiền bằng việc mua kim loại quý
Việc sử dụng tiền phạm tội để mua đá quý, vàng, bạc,… cũng được xem là rửa tiền. Xét về giá trị những món đồ này rất cao, tuy nhiên thiết kế gọn nhẹ, dễ dàng mua đi bán lại ở mọi thời điểm nếu có nhu cầu. Do cách thức thực hiện khá đơn giản nên nhiều đối tượng phạm tội chọn lựa.
Rửa tiền thông qua đầu tư
Việc rửa tiền bằng cách chuyển tiết kiệm, mua trái phiếu, tín phiếu, đầu tư chứng khoán,… Việc này khiến cho đồng tiền nằm im trong một thời gian dài, phù hợp với quy định chứng khoán của mỗi quốc gia. Sau đó, người gửi tiền “bẩn” có thể rút tiền, bao gồm phần gốc và lãi để biến nó thành tiền hợp pháp.
Rửa tiền qua ngân hàng “ngầm”
Tại một số quốc gia, khi hệ thống ngân hàng hoạt động kém hiệu quả sẽ xuất hiện các ngân hàng không chính thức. Chúng ta vẫn quen gọi là ngân hàng ngầm. Hệ thống hoạt động và chuyển tài chính giống như rất nhiều ngân hàng khác.
Các ngân hàng ngầm có thể có đại diện ở nhiều nước khác nhau, từ đó dễ dàng thực hiện chuyển tiền hơn. Ngoài chuyển tiền liên quốc gia, tội phạm rửa tiền còn chuyển tiền qua thành phố khác trong một nước. Lợi dụng nguyên tắc giữ bí mật của những ngân hàng ngầm để phạm tội.
Những tác hại nghiêm trọng của hoạt động rửa tiền
Rửa tiền là hình thức phạm tội và hoàn toàn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Bên cạnh đó, nó cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế, tài chính thị trường.
Phá vỡ sự ổn định của nền kinh tế
Hoạt động của tội phạm rửa tiền trước mắt làm phá vỡ sự ổn định của nền kinh tế. Về lâu dài, chúng còn tiềm ẩn nguy cơ phá hủy nghiêm trọng cả nền kinh tế nói chung. Bằng những thủ đoạn tinh vi, tội phạm rửa tiền có thể tàn phá thành quả nền kinh tế 1 quốc gia nhanh chóng. Mục đích cuối cùng của những người này chỉ là hợp pháp hóa tài sản, tiện có được từ hoạt động phi pháp.
Gây bất ổn thị trường tài chính – tiền tệ
Rửa tiền dẫn tới sự lưu chuyển các luồng tiền trong thế giới ngầm. Từ đó dẫn tới sự đột biến, bất ổn về nhu cầu tiền tệ, lãi suất, tỷ giá hối đoái. Điều này làm mất đi hiệu lực của chính sách tiền tệ quốc gia, dễ bị lệch lạc khỏi định hướng và con đường phát triển chung thế giới.
Làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế
Hoạt động rửa tiền gây ảnh hưởng đến xu hướng đầu tư, tính rủi ro cao, làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế,… Các giao dịch ngầm này còn có thể âm thầm làm suy kiệt một nền kinh tế.
Thao túng, lũng đoạn hệ thống tài chính
Các băng nhóm tội phạm thao túng, gây bất ổn nhiều tổ chức tài chính. Từ đó, dẫn đến mất cân bằng cơ cấu nợ và tài sản, ảnh hưởng tiêu cực đến cả hệ thống ngân hàng nói chung.
Hy vọng những thông tin chia sẻ vừa rồi đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về rửa tiền là gì và các vấn đề xung quanh. Đây là vấn đề nan giải, là mối quan tâm chung của rất nhiều quốc gia trên thế giới. Đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt Nam.
